ทักษะแห่งอนาคต: การเตรียมตัวสำหรับโลกที่เปลี่ยนแปลง

ปัจจุบันการพูดถึงเทคโนโลยี AI มักได้ยินอยู่บ่อยครั้ง เรื่องวิวัฒนาการ เขาก็ไปไวมาก กะพริบตาก็เปลี่ยนแล้ว ดังนั้นทักษะที่สำคัญในอนาคตเด็กๆทุกคนควรมีอะไรบ้าง และต้องเตรียมตัวอย่างไร เพื่อให้ก้าวไปพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงอย่างมั่นคง วันนี้ Starfish Education ได้เชิญผู้เชี่ยวชาญทั้ง 3 ท่านร่วมเสวนา คุณโอชวิน   จิรโสตติกุล CEO of FutureSkill, คุณธาดา เศวตศิลา ประธานคณะทำงานด้านสื่อเทคโนโลยี และการสื่อสารเพื่อการมีส่วนร่วมเครือข่ายการมีส่วนร่วมสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา และคุณภานุพงศ์ ช่วยเจริญ Management Trainee CP ALL 

แต่ละท่านจะมีความคิดเห็นอย่างไร เชิญอ่านผ่านบทความนี้ ภายใต้หัวข้อ ทักษะแห่งอนาคต:       การเตรียมตัวสำหรับโลก ที่เปลี่ยนแปลง

5-10 ปีข้างหน้า กับทักษะสำคัญในการทำงาน รวมถึงการใช้ชีวิต

ทักษะที่ต้องมีเกี่ยวกับสายงาน เช่น ครู ทักษะการถ่ายทอดความรู้และความรู้พื้นฐานอย่างจิตวิทยาสำหรับการสอน รวมถึงทักษะเฉพาะเจาะจงการใช้คอมพิวเตอร์ เทคโนโลยีต่างๆ เพื่อประยุกต์ใช้ในชั้นเรียน 

ทักษะการแก้ไขปัญหา ต้องรู้จักแก้ไขปัญหาด้วยข้อมูล โดยเครื่องมือ เช่น Excel เขาสามารถช่วยแก้ไขปัญหา ในอนาคตหากเราประยุกต์ AI เข้ามาช่วย จะทำให้แก้ไขปัญหาได้ดีขึ้น

ทักษะการคิดเชิงวิจารณญาณ AI เขาจะมีข้อบกพร่องบางอย่าง เช่นความคิดเชิงสร้างสรรค์ เขายังแพ้มนุษย์ ถ้าเราเทรนเรื่องการคิดสร้างสรรค์ ควบคู่กับการใช้ AI จะทำให้เราประหยัดเวลาในการทำงาน และได้ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

ทักษะการสื่อสารกับ AI หลายคนยังไม่รู้วิธีการสั่งคำสั่งที่ถูกต้อง เราสั่งงานเขาไม่เข้าใจ ต้องรู้จักการเขียนพรอมต์ เพราะการสื่อสารเป็นสิ่งสำคัญ ต่อให้เราเก่งแค่ไหน หากเราไม่รู้จักวิธีการสื่อสาร ไม่สามารถสร้างแบรนด์ดิงให้กับตัวเอง

สำหรับนักศึกษา นักเรียน ควรมีทักษะความเข้าใจการใช้ดิจิทัล วิเคราะห์ข้อมูลได้ และสามารถใช้อินเทอร์เน็ตในทางที่เหมาะสม ยุคปัจจุบันข้อมูลมหาศาล เราต้องรู้จักวิพากษ์วิจารณ์ ทุกเรื่องกับชีวิตประจำวันต้องนำมาใช้ ข้อมูลส่งมาผิด เราหยุดคิดก่อน 

นอกจากเรื่องของทักษะเราต้องเปลี่ยนตัวเอง พัฒนาตัวเอง ลองผิด ลองถูก ณ ตอนนี้ดีกว่าผิดในอนาคต และเสียหายมหาศาล 

เตรียมตัว เตรียมพร้อม โลกปรับ เราเปลี่ยน

อย่างแรกต้องรู้ก่อนว่าเราทำแผนกวิชาชีพอะไร เพื่อเสริมทักษะให้ตรงจุด เพราะว่าในแต่ละวิชาชีพมีทักษะที่แตกต่างกัน ทั้ง Soft skills และ Hard skills และลำดับต่อมาต้องรู้จุดอ่อนจุดแข็ง

จงอย่ากลัวที่จะใช้เทคโนโลยี การที่เทคโนโลยีเขาก้าวหน้าไปกว่าเรามากๆ ดังนั้นเราต้องกลับมาโฟกัสที่ตัวเอง และต้องรู้จักวิเคราะห์ตัวเอง ตั้งคำถามเราจะต่อยอดการใช้เทคโนโลยีให้เป็นประโยชน์กับเราได้อย่างไร

ในโลกของการทำงานระหว่างมนุษย์และ AI 

การเรียนรู้ตลอดชีวิต ในอนาคตตัวนี้สำคัญที่สุด จะเป็นตัวปลายเปิดในการเรียนรู้ทักษะอื่นๆ ที่ผ่านมาเทคโนโลยีก้าวกระโดดมาก AI  ถ้าเราอยากจะอยู่กับเทคโนโลยีในอนาคต ทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตควรมี 

มนุษย์ทุกคนเรียนรู้ตลอดชีวิต อยากให้ทุกคนเรียนรู้จากเรื่องจริง ครูยังมีคุณค่า การเจอหน้าพบปะกันสำคัญ แต่เทคโนโลยีทำให้เด็กมีประสบการณ์อีกแบบหนึ่ง สิ่งที่อยากให้เกิดขึ้นกับเด็กไทย การแก้ไขปัญหา คุณจะเป็นใครไม่สน ต้องแก้ไขปัญหาภายในเวลาที่ครูกำหนด ให้เด็กรู้แพ้ชนะ แพ้เป็นบทเรียน แพ้เพื่อทำให้ดีขึ้น

การเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคม (Social Emotional Learning) สิ่งนี้จะทำให้เด็กเกิดความฉลาดทางอารมณ์ โดยการเอา Mindfulness ให้เขาจดจ่อกับปัจจุบัน สอดแทรกทุกวิชา รวมทั้ง AI จะสร้างให้เด็กเกิดสมาธิ และปัญญา นำไปสู่การคิดวิเคราะห์อย่างถี่ถ้วน 

ผสานเทคโนโลยีหลอมหลวมเป็นหนึ่งเดียวกับเด็กๆ

โอกาสที่ผู้ใหญ่ให้กับเด็กในการใช้ดิจิทัล เราต้องให้พื้นที่เขาทดลองเยอะๆ ห้ามให้นักเรียนใช้โทรศัพท์ไม่ได้ เราหลีกเลี่ยงไม่ได้ ดังนั้นเราต้องผสานกันเข้ามา เด็กเขาสามารถเข้าถึงได้ เราต้องสอนให้เขาใช้อย่างถูกวิธี เหมือนสอนเด็กใช้พาวเวอร์พอยต์ เราจะไปต่อต้านไม่ได้  

เราห้ามให้เด็กใช้ ChatGPT ไม่ได้ แต่โรงเรียนสามารถให้คุณครูกำหนดพรอมต์เอง ทำได้ผ่าน Claude project เปลี่ยนจากการที่ AI ให้คำตอบ เป็นให้ AI เป็นโค้ช เขาจะถามให้เด็กคิด ไม่ให้คำตอบตรงๆ 

เราควรมี Session สอนให้เด็กรู้ว่า ข้อดีข้อเสียของการใช้ ChatGPT เป็นอย่างไร ถ้าใช้แล้วคุณขอคำตอบเลย คุณจะไม่ได้เรียนรู้อะไรเลยนะ เพราะนี่คือโทษ คุณก็จะคิดไม่ได้ หากทำข้อสอบคุณก็ไม่สามารถประยุกต์ได้ เพราะเคยชินกับการใช้ AI ถ้าคุณอยากคิดเป็นคุณต้องใช้ให้ถูกวิธีและบอกถึงวิธีที่ใช้ให้ถูกต้อง แทนการแบน คนที่ใช้ได้ดี ใช้ได้เป็น กับคนที่ไม่ยอมใช้และต่อต้าน อาจทำให้เขาเสียโอกาส ในสมัยนี้นายจ้างเขารับพนักงาน ใครมีทักษะ AI จะได้รับการพิจารณา เพราะคนกลุ่มนี้ Productivity สร้างได้เยอะกว่า ทุกคนผู้บริหาร คุณครูต้องทำตัวให้เก่ง 

การเตรียมตัวสำหรับโลกที่เปลี่ยนแปลง เป็นเรื่องที่ไม่น่ากลัว หากทุกคนนำแนวทางนี้ไปใช้กับตนเอง ลูกศิษย์ และคนรอบข้าง การพัฒนาทักษะที่จำเป็นในอนาคต มีประเด็นสำคัญ ดังนี้ ทักษะ 4C การคิดวิเคราะห์ การร่วมมือ ความคิดสร้างสรรค์ การสื่อสาร ต่อเนื่องไปการเรียนรู้ตลอดชีวิต ซึ่งก่อให้เกิดการพัฒนาไม่สิ้นสุด และไม่ตกขบวนรถนั่นเอง